Kalendarz Szczepień: Przygotowanie do wizyty, obowiązki prawne i wspólna odpowiedzialność za zdrowie.

PrzezCM Familia

Wizyta szczepienna to jeden z pierwszych i najważniejszych momentów, w których jako rodzice aktywnie chronimy zdrowie naszych dzieci. Dla wielu jest to stresujący dzień, pełen pytań i wątpliwości. W Centrum Medycznym Familia rozumiemy te emocje. Chcemy być Państwa partnerem, dostarczając nie tylko opieki medycznej na najwyższym poziomie, ale także rzetelnej, sprawdzonej wiedzy.

Szczepienia to nie tylko indywidualna ochrona. To także nasz wspólny obowiązek – prawny i społeczny – który buduje fundament zdrowia publicznego dla nas wszystkich.

Czym jest Program Szczepień Ochronnych (PSO)?

Program Szczepień Ochronnych, potocznie zwany „kalendarzem szczepień”, to nie jest przypadkowy zestaw zaleceń. To oficjalny dokument, opracowywany co roku przez ekspertów Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) i pediatrów, a następnie ogłaszany jako rozporządzenie Ministra Zdrowia.

Harmonogram ten jest precyzyjnie zaprojektowany. Określa, w jakim wieku dziecko powinno otrzymać konkretne szczepionki, aby zapewnić mu optymalną ochronę w momencie, gdy jest najbardziej narażone na groźne choroby zakaźne (jak krztusiec, polio, odra czy inwazyjne zakażenia pneumokokowe).

W Polsce szczepienia dzielą się na obowiązkowe (bezpłatne, finansowane z budżetu państwa) oraz zalecane (płatne przez rodzica), które stanowią cenne uzupełnienie ochrony.

Lekarz pediatra przeprowadza badanie kwalifikacyjne dziecka przed obowiązkowym szczepieniem.

Jak bez stresu przygotować się do wizyty szczepiennej?

Kluczem do spokojnej wizyty jest dobre przygotowanie – zarówno dziecka, jak i rodzica.

  1. Spokojny rodzic to spokojne dziecko: Maluch doskonale wyczuwa Państwa niepokój. Proszę traktować szczepienie jako rutynowy, niezbędny element dbania o zdrowie, a nie dramatyczne wydarzenie.
  2. Książeczka zdrowia dziecka: To absolutna podstawa. Lekarz musi mieć ją przy sobie, aby odnotować wykonane szczepienie i sprawdzić historię medyczną dziecka.
  3. Wygodne ubranie: Ubierz malucha w coś, co da się łatwo i szybko zdjąć (np. body rozpinane na ramieniu, luźne spodenki), aby ułatwić dostęp do miejsca wkłucia (udko u niemowląt, ramię u starszych dzieci).
  4. Nie oszukujmy: Starszemu dziecku nie mówmy, że „nie będzie bolało”. Lepiej powiedzieć prawdę: „To będzie szybkie ukłucie, jak uszczypnięcie komara. Będę przy Tobie, potrzymam Cię za rękę i zaraz będzie po wszystkim”.
  5. Przed wizytą: Nakarm dziecko, ale nie bezpośrednio przed samym szczepieniem. U niemowląt karmionych piersią, przystawienie do piersi tuż po (a czasem nawet w trakcie) wkłucia działa silnie przeciwbólowo.

Kluczowy moment: Kwalifikacja lekarska

Szczepienie to procedura medyczna. Dlatego absolutnie każde podanie szczepionki musi być poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym. To nie jest formalność, to Państwa i nasz obowiązek prawny.

Podczas tej wizyty lekarz w Przychodni Familia zbada dziecko, zmierzy temperaturę i przeprowadzi szczegółowy wywiad na temat jego aktualnego stanu zdrowia. Zapyta, czy dziecko nie jest chore, nie gorączkuje, nie miało kontaktu z osobą chorą zakaźnie i jak reagowało na poprzednie dawki szczepionek. Dopiero po wykluczeniu przeciwwskazań, lekarz kwalifikuje dziecko do szczepienia.

Odmowa szczepienia: Obowiązki placówki i konsekwencje prawne

W Polsce szczepienia obowiązkowe, jak sama nazwa wskazuje, są obowiązkiem prawnym wynikającym z Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Jako placówka medyczna, mamy wobec Państwa dwa kluczowe obowiązki:

  1. Obowiązek informacyjny: Nasz lekarz jest zobowiązany do rzetelnego poinformowania Państwa o korzyściach płynących ze szczepień oraz o poważnym ryzyku, jakie niesie za sobą zachorowanie na choroby, przed którymi te szczepienia chronią.
  2. Obowiązek dokumentacji i zgłoszenia: W przypadku, gdy rodzic, mimo otrzymania pełnej informacji, odmawia wykonania obowiązkowego szczepienia, lekarz ma prawny obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej dziecka (co rodzic potwierdza podpisem). Następnie, nasza placówka jest prawnie zobligowana do zgłoszenia faktu uchylania się od obowiązku szczepień do odpowiedniego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (Sanepidu).

Co dzieje się po zgłoszeniu do Sanepidu? Inspektor sanitarny najpierw wysyła do rodziców oficjalne upomnienie, wzywające do dopełnienia obowiązku. Jeśli to nie poskutkuje, uruchamiana jest procedura administracyjna. Wojewoda, na wniosek Sanepidu, może nałożyć na rodziców grzywnę w celu przymuszenia, która może być ponawiana aż do skutku.

Nie jest to kara, a środek egzekucyjny, mający na celu ochronę zdrowia dziecka.

Wizualizacja koncepcji odporności populacyjnej – zaszczepiona większość chroni najsłabszych.

Odporność populacyjna: Dlaczego to nasza wspólna sprawa?

Decyzja o nieszczepieniu nigdy nie jest tylko sprawą indywidualną. Ma ona bezpośredni wpływ na zdrowie publiczne.

Wyobraźmy sobie „parasol ochronny” nad naszym społeczeństwem. Ten parasol to odporność zbiorowiskowa (populacyjna). Działa on tylko wtedy, gdy wysoki odsetek populacji (zwykle 90-95%) jest zaszczepiony. Ten parasol chroni nie tylko zaszczepionych, ale przede wszystkim tych, którzy nie mogą być zaszczepieni – noworodki (za małe na szczepionkę MMR przeciw odrze), dzieci w trakcie leczenia onkologicznego, pacjentów po przeszczepach czy osoby z ciężkimi niedoborami odporności.

Kiedy poziom zaszczepienia spada, nasz wspólny parasol staje się dziurawy. Pojedyncze przypadki chorób, takich jak odra, błyskawicznie przeradzają się w ogniska epidemiczne, zagrażając życiu najsłabszych. Nieszczepiąc swojego dziecka, narażamy nie tylko je, ale także małego pacjenta po chemioterapii, który siedzi obok w poczekalni.

W Centrum Medycznym Familia jesteśmy po to, by chronić zdrowie. Rozumiemy Państwa wątpliwości i jesteśmy gotowi na spokojną, merytoryczną rozmowę opartą na faktach. Nasi pediatrzy i lekarze rodzinni w Przychodni Familia Więcbork, Ośrodku Zdrowia Zakrzewo oraz Przychodni Lipka czekają, by odpowiedzieć na każde pytanie i bezpiecznie przeprowadzić Państwa dziecko przez proces budowania odporności.

Źródła

  1. Główny Inspektorat Sanitarny (GIS), Program Szczepień Ochronnych (PSO): https://www.gov.pl/web/gis/program-szczepien-ochronnych-na-2024-rok
  2. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, Szczepienia.info: https://szczepienia.pzh.gov.pl/
  3. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (w szczególności Art. 17 i Art. 19).
  4. Medycyna Praktyczna – Szczepienia: https://www.mp.pl/szczepienia/